Dziewieniszki, miasteczko, pow. oszmiańskiego, położone nad i rzeczka Gawją, w miejscowości i piasczystej, pokrytej dosyć gęsto sosnowemi lasami. Nazwę swą prawdopodobnie biorą od słowa litewskiego: „dzieveniszki", co znaczy: pokład czerwonego piasku. Dziewieniszki były niegdyś starostwem, obecnie należą do większych miejscowych miasteczek, liczące około 3000 mieszkańców, przeważnie żydów. Odlegle są od powiat, m. Oszrniany o 35 wiorst, od stacji zaś kolejowej Biniakoń (Polesk. kol.) o 20 wiorst. Posiadają mały drewniany kościół, przedtem til— jalny, od roku zaś 1906 parafjalny, fundowany w r. 1474 przez księcia lit. Al. Gasztołda, urząd gminny, szkolę ludową i filję pocztową. Fabryk i zakładów przemysłowych niema. Handel drobny zostaje w ręku żydów. Odbywają się tu cztery razy do roku większe jarmarki, przeważnie na konie i bydło. Ludność tutejsza należy do narodowości litewskiej, mówiącej gwarą tak zwaną „dżuków". | Trudni się przeważnie rolnictwem. Z powodu piasczystych gruntów i niskiej kultury ziemi, lud jest biedny i dosyć ciemńy. i 0 cztery wiorsty od Dziewieniszek po drodze do m. Konwaliszek, jest grobla, która się nazywa „szwedzką". Koło tej grobli w lesie jest masa dosyć wysoko usypanych kopców. Podanie ludowe głosi, że kiedyś tu była bitwa ze szwedami, którzy i usypali wyżej wspomniane kopce i groblę.
Oszmiana Murowana , wieś (niegdyś m-ko) i dobra nad rz. Oszmianką, w pow. oszmiańskim, gub. wileńskiej, 12 w. od Oszmiany i 42 w. od Wilna. Parafjalny kościół drewniany pod wezw. N. M. P., wzniesiony przez Waźyńskich w 1869 r. Przy wsi leży obszerny dwór i duży budynek murowany, który w w. XVI był zborem kalwińskim. Stare dziedzictwo niegdyś ks. Dorohostajskich, potein Ważyńskich. W ostatnich czasach dobra te są wyprzedawane częściami. Była tu niegdyś znana w w. XVI drukarnia, z której wyszło sporo książek, dziś już białych kruków.
Przemysł w zastoju, są rękodzielnicze warstaty: blacharskie, szewckie, stolarskie, tokarskie i inne dla potrzeb lokalnych. Pojoście, dobra ziemskie, położone u ujścia Josty do Niewiaży, o 4 wiorsty od Poniewieża, w pow. poniewieskim, gub. kowieńskiej (dawniejsza ziemia upieką, województwo trockie), nazwę swą oczywiście od rzeki Josły wzięła.—Folwarki: Pojościec. Dębów, Kurhanów, Trakinów, Taruszki i Podgaje. Postępowe gospodarstwo z bydłem holenderskiem. Lasy dwoma kolejami przecięte. Młyn na Niewiaży.—Malowni- ! cza siedziba z parkiem starym, i Dwa mosty i kaplica, od której niedaleko miejsce, gdzie Gąsiewski potykał się ze Szwedami. Baliński wymienia stare dęby i kurhany Pojosckie. Dobra te r. 1500 należały do Budkiewiczów, Aleksander Meysztowicz, pierwszy vice-prez£s kowieńskiego towarzystwa rolniczego, ożeniony z Zoiją hrab. Korwin-Kossakowską z Woytkuszek, jest obecnym | właścicielem Pojościa. Oprócz wyżej opisanego Pojościa były jeszcze dwa Pojościa w górnym biegu Josły położone, z których jedno było ongi własnością generała artylerji Romera. I jedno i drugie w znacznej części rozparcelowane zostały. Pokrój, m-ko nad rz. Kroją, w pow. poniewieskim, gub. kowieńskiej, o 45 w. od Poniewieża. Ludności około 750 osób. Parafjalny kościół pod wezw. św. Jana Chrzciciela, drewniany; szkoła początkowa, st. poczt., przytu- i łek, młyn wodny, wiatrak, tartaki i t. p. Polany, wieś i dobra dziedziczne w pow. oszmiańskim, gub. wileńskiej położone, w nieco wyniosłej i suchej miejscowości. Miejsce urodzenia i siedziba wiejska znanego poety i publicysty Czesława Jankowskiego. Obszar dóbr dziś już wynosi tylko około 900 dziesięcin. Do Oszmiany jest wiorst siedm. Połany , m-ko w pow. szawelskim, gub. kowieńskiej. Około 300 os. ludności. Kościół drewniany filjalny pod wezw. Opatrzności Boskiej, AV nim słynne dwa odpusty coroczne na św. Annę i na św. Marcina, na które bardzo licznie zbiera się szlachta zagonowa z okolic.
Wołożyn, m-ko nad rzeką Wołożynką, pow. oszmiański, gub. wileńska, 112 w. od Wilna. Około 3000 mieszkańców, 3 cerkwie, zarząd okr. pol. i gminny, st. poczt, tel., apteka, 2 doktorów, szpital. W pałacu kaplica domowa. Wołożyńskie dobra położone są w pow. oszmiańskim i mińskim, należą do Michała hr. Tyszkiewicza.
Żuprany, m-ko i dobra "nad rzeką Zupranką, w pow. oszmiańskim, gub. wileńskiej, o 10 wiorst od Oszmiany, przy trakcie pocztowym do Mińska, o 61 wiorstę od Wilna. Około 300 mieszkańców. Piękny kościół murowany paraljalny pod wezw. św. Piotra i Pawła, przebudowany do nowa przez Ad. hr. Czapskiego. Dobra, jako atynencja do dom. w Nowosiółkach, należą do Ad. hr. Ilutten-Czapskiego. W miasteczku młyn i tartak. ks9989.pdf (biaman.pl)
Księga adresowa 1928 - Wileńskie (genealodzy.pl) ptomczyk,+Zurek_Oddzialywanie_duszpasterskie.pdf Oszmiana (stacja kolejowa) • Mapy.cz Facebook
Komentarze
Prześlij komentarz