Wieniec - symbol święta plonów
Wieńce często zawierają symbole chrześcijańskie i narodowe UG Korzenna
Najważniejszym elementem święta plonów jest oczywiście chleb.
Drugim bardzo ważnym elementem święta plonów, mającym wieloletnią tradycję, są niewątpliwie wieńce dożynkowe. Ich tradycja sięga XVI wieku.
W Polsce dominowała wtedy gospodarka folwarczna, jednak niektóre źródła podają, że obchody dożynkowe zawierają ślady najstarszych obrzędów i ofiar składanych bóstwom urodzaju.
Mowa tu o zwyczaju związanym z ostatnią garścią niezżętego zboża, które po żniwach pozostawiano na pustym polu. W innej interpretacji, rolnik, ścinając ostatni kłos zboża (tzw. dorżnięcie ostatnich kłosów zboża - stąd nazwa „dożynki”), żegnał pole znakiem krzyża i wracał do domu z wianuszkiem z ostatnich kłosów zboża, uroczyście obwieszczając tym samym koniec zbiorów. A z czasem wianuszek, nazywany plonem, zmienił się w wieniec, ozdobiony kwiatami i owocami.
By nie zginął obyczaj
Obyczaj ten miał symbolizować ciągłość wegetacji i urodzaju. Ostatnie pozostawione na polu kłosy ścinał bardzo uroczyście najlepszy żniwiarz, po czym wręczał je żniwiarkom przodownicom, aby uplotły z nich wieniec. Wieniec niosła w dom dziedzica lub włościanina najlepsza żniwiarka, czasem z pomocą innych żniwiarzy. Wieniec był przyjmowany z szacunkiem i wnoszony do domu. Potem następował poczęstunek. Po uczcie rozpoczynały się tańce, trwające do późnych godzin nocnych.
Dożynki były organizowane przez bogatszych gospodarzy lub szlachtę. W okresie międzywojennym zaczęto organizować dożynki parafialne, gminne i powiatowe.
Wieniec dożynkowy przechowywano w stodole lub na spichrzu, aż do następnego roku, do nowego siewu, a wykruszone z niego ziarna wsypywano do worków z ziarnem siewnym.
Jak powstaje dożynkowy wieniec?
Dożynkowy wieniec powstaje poprzez oplecenie szkieletu konstrukcyjnego wykonanego z wikliny lub z giętkich gałązek.
Zgodnie z tradycją do przygotowania wieńca nie używa się drutów ani metalowych konstrukcji. Wszystkie elementy łączone są ze sobą za pomocą lnianych sznurów i nici. Ramiona wieńca i inne części konstrukcyjne oplatane są kłosami zbóż.
Wieniec powinien zawierać każde zboże, które rośnie na polskiej ziemi. Zboże, które wykorzystane zostanie do wykonania wieńca, zbiera się z pól gdy jest jeszcze niedojrzałe, na wpół zielone. Jest wtedy najbardziej okazałe, ma ładny kolor i dużo ziarna. Ścina się je ręcznie, łączy w małe snopki i suszy przez kilka tygodni.
Wyplatanie wieńca jest bardzo czasochłonne. Wymaga precyzji i dużej pomysłowości.
Poszczególne elementy wieńca robione są z wysuszonych ziaren zbóż, nawleczonych na nici oraz przyozdabiane wedle uznania kwiatami, ziołami, owocami, warzywami czy wstążkami. Niektórym z tych elementów przypisuje się dodatkowa symbolikę. I tak kwiaty symbolizują radość, a wstążki powiewające na wietrze - swobodę.
Ważnym elementem jest zwieńczenie całości, najczęściej poprzez umieszczenie na jej szczycie symboli religijnych, takich jak: krzyż, hostia, monstrancja. Początkowo pleciono wieńce w kształcie okręgu, ale z czasem pojawiły się bardziej wyszukane kształty: korony, kielichy czy serca.
Powstają też wieńce zawierające symbole chrześcijańskie albo narodowe, zgodnie z przesłaniem święta plonów, które łączy w sobie tradycje kościelne oraz patriotyczne.
Piękny zwyczaj wyplatania wieńców dożynkowych zachował się do dzisiaj nie tracąc nic na aktualności. Dożynkowe wieńce powstają w wielu sołectwach i są dziełem najczęściej miejscowych gospodyń, które w zgodzie z tradycją przekazywaną od pokoleń wyplatają prawdziwe dzieła sztuki.
źródło:Historia dożynkowego wieńca. Skąd wziął się taki zwyczaj? Jak powstaje dożynkowy wieniec? (msn.com)
Komentarze
Prześlij komentarz